Cây móng bò (Cây Hoàng hậu)

Cây móng bò công trình – Cây xanh đô thị ưa chuộng nhất hiện nay

Cây móng bò có tên gọi khác là cây Hoa ban, cây Hoa hậu. Có tên khoa học là Bauhinia Variegata L, tên tiếng Anh là Camel’s foot ( bàn chân lạc đà). Thuộc chi Bauhinia, phân họ Vang (Caesalpinoideae), họ đậu  Fabaceae).

Chi tập hợp thành 3 dạng sống khác nhau: Cây gỗ, cây bụi, cây leo với số lượng loài lớn. Chỉ riêng ở Việt Nam đã có hơn 40 loài. Là loại cây xanh đô thị được chú ý nhiều do cái tên và hình thái khá lạ mắt, lại cho hoa đẹp và có bóng mát.

Phân loại cây móng bò

Hiện nay có 2 loại dạng gỗ là móng bò tím, móng bò sọc.

• Cây móng bò tím còn được gọi là móng bò đỏ hay cây hoàng hậu, tên khoa học là Bauhinia purpurea.

Là cây gỗ nhỏ cao trung bình từ 2 – 6 mét, phân cành dài, tán rộng và thưa. Lá có màu xanh, nhẵn bóng, lá to, có hình tim ở gốc, đầu có 2 thùy thuôn dạng tròn, gốc có 9 -11 gân rõ ràng, cuốn lá dài 4cm.

Hoa có dạng chùm thưa, mang hoa lớn, có màu ít thay đổi tím hoặc tím phớt hồng, ở ngọn cành cây hay ở nách lá các đỉnh. Hoa có cánh tràng mềm, mép răn reo kéo dài thành móng ở gốc, ở giữa có một cánh thìa dạng thuôn hình giáo, nổi rõ đốm trắng.

• Cây móng bò sọc còn được gọi là cây hoa ban, tên khoa học là Bauhinia variegata.

Cả hai loài này đều có chung nhiều tên tiếng Anh là Purple bauhinia, Butterfly-tree, Orchid-tree, Camel’s foot tree… Lá móng bò sọc có đến 11 – 13 gân.

Cuống lá chỉ đạt 2,5 cm. Màu hoa biến động từ trắng, trắng hồng, hồng tím, tím và cánh hoa thường xuất hiện những đường sọc rất rõ nét.
Nhưng cả hai  đều có quả lớn, dẹt, thuôn đều, dài 30cm, hạt dẹt.

Tác dụng của cây móng bò

Vì có phần tán dài, lá to nên cây móng bò thường được sử dụng làm cây tạo bóng mát ở các con đường hoặc các cảnh quan công cộng. Vừa giúp che nắng vừa góp phần tươi đẹp cho cảnh quan đô thị.

Ngoài ra thì cây móng bò còn giúp thanh lọc bầu không khí, giúp không khí trong lành hơn. Đặc biệt là nó còn có mùi hương thơm mát, sạch sẽ vô cùng dễ chịu.

Ngoài công dụng về mặt cảnh quan thì cây còn được sử dụng để làm thực phẩm và dược phẩm. Trong thực phẩm thì cây được dùng làm chất tạo màu, tạo vị cho các món ăn. Trong dược phẩm thì cây có nhiều bộ phận dùng để chế biến thành thuốc chữa kiết lỵ, tẩy giun, giảm đau đầu, hạ nhiệt,…

Cách trồng

Để đảm bảo được độ ẩm và chất dinh dưỡng, khi trồng cây nên sử dụng đất có sự pha trộn giữa xơ dừa và phân chuồng. Hố trồng cây móng bò thì nên có kích thước lớn hơn bầu cây từ 20 – 25m.

Khi trồng cây thì bà con nên sử dụng loại đất hoặc chọn nơi trồng có khả năng thoát nước tốt, cũng như không nên trồng cây quá sâu hay dày đặc. Có thể sử dụng cọc để chống đỡ sau khi trồng để giúp cây cố định được vị trí, tránh bị gió hay các tác nhân bên ngoài làm ngã, gãy.

Giống cây móng bò tại vườn ươm cây giống Quyền Mai

Cách chăm sóc

Là một loài cây ưa ẩm cần thường xuyên tưới nước để cây luôn được xanh mướt. Thời gian tốt nhất để tưới cây là vào sáng sớm hoặc chiều tối lúc nắng không quá gắt. Vào các mùa khô nóng thì nên tăng lượng nước tưới. Vào mùa mưa thì nên giảm xuống để tránh cây bị ngập úng.

Cây móng bò ra hoa suốt năm cho nên nó cần một lượng dinh dưỡng cực kỳ lớn. Do đó khi chăm sóc cần phải thường xuyên theo dõi và bổ sung chất dinh dưỡng kịp thời cho cây.

Cách tốt nhất là hãy bón phân hữu cơ định kỳ khoảng 1 tháng 1 lần. Và tưới nước ngay sau khi bón phân. Đừng quên thường xuyên cắt tỉa các cành khô, mục hay mọc xấu làm cản trở tầm nhìn, có nguy cơ gãy đổ gây ra tai nạn.